Friday, October 2, 2009

O_o Basics- 4 Pi & Sigma

ေစာေစာကပို႔စ္က ေၿပာထားသလို ကာဗြန္ အေၾကာင္းကို ဆက္ေၿပာပါ့မယ္။ မေၿပာခင္မွာ bonding အေၾကာင္း နည္းနည္းက်န္ေသးတာကို ဆက္ေၿပာၿပပါ့မယ္။ ပို႔စ္၃ မွာ သဘာ၀အတုိင္းၿဖစ္တည္ေနသမွ် အရာအားလံုးဟာ covalent bond ေတြေၾကာင့္ခ်ည္း ၿဖစ္ၾကတယ္လို႔ ေၿပာခဲ့ဖူးပါတယ္။ Covalent bond ေတြမွာ တစ္ခုေသာ element က ပုိၿပီးေတာ့ ဆြဲငင္အား ေကာင္းတာမ်ိဳးကို ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ electron ေတြဟာ ဆြဲငင္အားပိုသာတဲ့ဘက္ကို ပိုမိုနီးကပ္သြားတဲ့အတြက္ Polar bond ဆိုတာ ၿဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲလို ၿဖစ္လာရင္ formal charge ဆုိတာလည္း ၿဖစ္လာပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ formal charge ဆိုတာ electron မွ်တာ သို႔ ေပးလွဴတာ သို႔ လက္ခံတာေတြေၾကာင့္ element မွာ ၿဖစ္ေပၚလာတ့ဲ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ပါ။ electron လက္ခံတဲ့ဘက္က အနုတ္လကၡဏာၿပၿပီး ေပးေ၀တဲ့ဘက္က အေပါင္းဓာတ္ကို ရပါတယ္။ electron မွာ အနုတ္ဓာတ္ (အမဓာတ္) ရွိလို႔ပါ။ အဲဒီလို ေနာက္ဆံုးရလဒ္အၿဖစ္ရတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ (formal charge) ကို တြက္ခ်က္ၿပီး ထုတ္ယူလုိ႔ရပါတယ္။ ေဖာ္ၿမဴလာကေတာ့ -

formal charge
=
group number - unshared electrons - half of shared electrons


မ်ားေသာအားၿဖင့္ Polar covalent bond ေတြမွာ အဲဒီ ရလဒ္ကို တြက္ထုတ္ဖုိ႔ လုိေလ့ရွိတတ္ပါတယ္။ Polar covalent bonding နွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Sigma နဲ႔ Pi ပါ။ Sigma bonding ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ S orbital ေတြက တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ထပ္ေနပါတယ္။ P orbital ဆုိရင္ေတာ့ ေက်ာခ်င္းကပ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ P orbital နဲ႔ S orbital ဆိုရင္ေတာ့ S orbital က P orbital ရဲ႕ ေခါင္းဘက္မွာ သြားထပ္ေနတတ္ပါတယ္။ ေအာက္မွာ ပံုနဲ႔ ရွင္းၿပထားပါတယ္။

Pi bond မွာေတာ့ Sigma နဲ႔ မတူပဲ P orbital မွာပဲ ၿဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ မ်ဥ္းၿပိဳင္ တည္ရွိေနၾကတဲ့ P orbital ႏွစ္ခုဟာ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ေက်ာခ်င္း ထပ္ေနရံုတင္မကပဲ ေဘးခ်င္းပါ ထပ္ေနတာပါ။ အဲဒီလို တည္ရွိေနရင္ အဲတာ Pi bond ပါ။ ေအာက္မွာ Pi bond ကိုပံုနဲ႔ ၿပသထားပါတယ္။

ေနာက္တစ္ပို႔စ္မွာ Carbon အေၾကာင္းကို ဆက္ေရးပါ့မယ္။

(ဆက္ရန္)

0 comments: