သက္ရွိေလးေတြ လံုးတံုးတံုး - ၁

ကေန႔ကေတာ့ ပ်င္းပ်င္းရွိတာနဲ႔ ေမာ္လီက်ဴးေခၚ မ်က္စိနဲ႔ တိုက္ရိုက္မၿမင္နုိင္တဲ့ အတံုးေလးေတြ အေၾကာင္း ေရးပါမယ္.. အင္ထရိုက ရွည္မယ္လုိ႔ ထင္မိပါတယ္...

cell ေတြနဲ႔ သက္ရွိေတြ အားလံုးကို ဖြဲ႔စည္းထားတယ္ဆုိတာကို စာဖတ္သူ သိမွာပါေနာ္။ အဲဒီ cell လုိ႔ေခၚတဲ့ အရာေလးေတြက မ်က္စိနဲ႔ တိုက္ရိုက္ၿမင္ဖုိ႔ မၿဖစ္နုိင္ပါဘူး။ အနီးစပ္ဆံုး ဥပမာေပးရရင္ ၾကက္ဥကို ခြဲၿပီး ပန္းကန္ၿပား တစ္ခ်ပ္ေပၚကို ခ်လိုက္ရင္ cell တစ္ခုရဲ႔ ေယဘုယ် ပံုသ႑န္ကို ေတြ႔ၿမင္နုိင္ပါတယ္။ cell တစ္ခုမွာ ၾကက္ဥအႏွစ္နဲ႔ အလားသ႑န္တူတ့ဲ အႏွစ္လံုး တစ္ခုပါပါတယ္။ အရင္တုနး္က ေရးဖူးတဲ့ စာတစ္ပုဒ္မွာ cell အေၾကာင္း ေရးဖူးၿပိးၿပီမုိ႔ ထပ္မေ၇းလိုေတာ့ပါဘူး။

ကမာၻေပၚမွာ cell ေတြက ပံုသ႑န္အမ်ိဳးမ်ိဳး အရြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲၿပားေနၾကတာ အ့ံၾသဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ cell အေရအတြက္ကလည္း သက္ရွိတစ္မ်ိဳးနဲ႔တစ္မ်ိဳး အင္မတန္မွ ကြဲၿပားၿခားနားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ သက္ရွိေတြက တစ္ခုတည္းေသာ cell နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားလို႔ အလြန္ေသးငယ္ၿပီး အဏုၿမဴမွန္ေၿပာင္းနဲ႔ ၾကည့္မွ ၿမင္ရသလို မနုႆလူသားလို ကိုယ္ခႏၵာ ၾကီးမားတဲ့ သတၱ၀ါမ်ားက်ၿပန္ေတာ့လည္း မေရမတြက္နိုင္တဲ့ cell ေပါင္းမ်ားစြာ စုစည္းတည္ရွိၿဖစ္တည္ရင္းနဲ႔ သက္ရွိလို႔ အမည္၀င္ေနၾကၿပန္ပါေလေရာ။

စာေရးသူေတြးမိတဲ့ အေတြးတစ္ခုက cell တစ္ခုကို သက္ရွိတစ္ေကာင္လို႔ ေခၚမယ္ဆုိရင္ လူဆိုတဲ့ သတၱ၀ါက သက္၇ွိတစ္ေကာင္တည္းလည္းၿဖစ္တယ္ သက္ရွိေတြ အမ်ားၾကီးစုၿပီးၿဖစ္တည္ေနတယ္လုိ႔လည္း ေခၚလုိ႔ ရမွာပဲလို႔။ တစ္ေရးနိုးေတာ့ အၾကံေပၚဆုိသလို ေဆာင္းညအိပ္မက္ ဂေယာက္ဂယက္ အေတြးေတြမုိ႔ အေတြးတစ္ခု သက္သက္အၿဖစ္ပဲ ေၿပာပါရေစ။

တစ္ခ်ုိဳ႕ ေသာ cell တစ္ခုတည္းရွိတဲ့အေကာင္ေလးေတြက သီးၿခားၿဖစ္တည္ေနၾကၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက တၿခားေသာ သက္ရွိေတြကို ေနွာင့္ယွက္ဖ်က္ဆီးၾကသလို တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ တၿခားသက္ရွိေတြကို အက်ိဳးၿပဳၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာေၿပာရရင္ အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္းထဲမွာရွိတဲ့ ပိုးမႊားလို႔ ေခၚရမယ္ အေကာင္ေလးေတြက အစာေၿခရာမွာ အေထာက္အကူၿပဳပါတယ္။ လူေတြကိုယ္မွာရွိတဲ့ common flora လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအေကာင္ေလးေတြ ကိုယ္ခႏၵာထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ မ်ားေအာင္ စုၿပံဳေနၾကသလဲဆုိရင္ လူ႔ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္မွာ ၁-၁.၅ ကီလိုက ပိုးမႊားေတြရဲ႕ အေလးခ်ိန္ပါတဲ့။ ပိုးမႊားေတြဆုိလုိ႔ ဘာေတြလဲလုိ႔ ေမးမယ္ဆုိရင္ bacteria ေတြပါလုိ႔ ေၿပာပါရေစ။ ဗမာမွဳၿပဳလိုက္လို႔ပါ။) အဲဒီလိုလူနဲ႔ အၿခားသတၱ၀ါေတြကို ကိုယ္ခႏၵာတြင္းကေန အက်ိဳးၿပဳရံုတင္မကပဲ တခ်ိဳ႕ေတြက ပတ္၀န္းက်င္ကိုလည္း အက်ိဳးၿပဳၾကပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ပိုးမႊားေတြက ေလထဲက nitrogen ဓာတ္ကို စုတ္ယူေပးပါတယ္။ nitrogen က ေလထုထဲမွာ မ်ားရင္ အက္ဆစ္မိုးရြာတတ္တယ္ ကမာၻ႔ ozone အလႊာအတြက္ မေကာင္းဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကိုေတာ့ စာဖတ္သူသိၿပီး ၿဖစ္မွာပါ။

cell ဆိုတဲ့ unit ေလးေတြက အမ်ိဳးအစားအားၿဖင့္ နွစ္ခု ၇ွိပါတယ္။ Prokaryote နဲ႔ Eukaryote ပါ။ cell တိုင္းမွာ မ်ိဳးရိုးဗီဇကို သယ္ေဆာင္တဲ့ ဗီဇ gene ေတြပါတယ္ဆုိတာ အရင္တုန္းက ပို႔စ္မွာေရးဖူးပါတယ္။ Prokaryote နဲ႔ Eukaryote ကြာၿခားပံုကုိလညး္ ေရးဖူးပါတယ္။ အဲေတာ့ အဲတာေတြကိုေက်ာ္ၿပီး အၿခားအရာေတြကို ဆက္ေၿပာပါရေစ။

(ဆက္ရန္..)