လူ႔ဦးေႏွာက္အေၾကာင္းကို အပ်င္းေၿပဖတ္လုိ႔ရေအာင္ ေရးၾကည့္ပါ့မယ္။
ဦးေႏွာက္ကို neuron လို႔ေခၚတဲ့ cell အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဒီ cell ေလးေတြရဲ႕ ပံုသဏၭန္ကေတာ့ ေခါင္းၾကီးၾကီး ကိုယ္ေသးေသးနဲ႔ ခ်စ္စရာေလးေတြေပါ့။ ဆံခ်ည္မွ်င္လုိ ထိုးထိုးေထာင္ထာင္ ရွဳပ္ရွဳပ္ယွက္ယွက္ အမွ်င္ေလးေတြ ဦးေခါင္းဘက္ၿခမ္းမွာ ရွိသလို၊ ေအာက္ဘက္မွာ ေၿခေထာက္ကေလးေတြကို ရွည္ထြက္ေနတဲ့ axon လို႔ေခၚတဲ့ အပိုင္းေလးေတြကေနမွ ခြဲထြက္သြားတဲ့ အမွ်င္ကေလးေတြ (axon end သို႔ cell ရဲ႕ အဆံုးပိုင္း) လညး္ ရွိပါတယ္။
ဦးေနွာက္ cell (neuron) တစ္ခုကို အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားၿဖင့္ သံုးပိုင္းခြဲၿခားလုိ႔ရပါတယ္။ Dandrites လုိ႔ေခၚတဲ့ ဦးေခါင္းပိုင္းက အမွ်င္ေလးေတြ၊ cell ရဲ႕ အလည္ပိုင္း ကိုယ္ခႏၵာနဲ႔ axon လို႔ေခၚတဲ့ cell ေၿခေထာက္ေတြပါ။ (ဥိးေႏွာက္cell ေတြဟာ ပံုသဏၭန္ သံုးမ်ိဳးသံုးစားရွိေပမယ့္ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားကိုပဲ အသံုးၿပဳၿပီး ဆက္လက္ရွင္းလင္းမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။)
ဦးေႏွာက္cell တစ္ခုရဲ႕ ဦးေခါင္းပိုင္းမွာ အၿခားဆဲေတြကေန တစ္ဆင့္ စီးဆင္းလာတဲ့ လွ်ပ္စစ္ signal ကို လက္ခံဖုိ႔အတြက္ dandrite ေတြက တာ၀န္ယူပါတယ္။ အဲဒီ signal ဟာ cell ရဲ႕ ကုိယ္ခႏၵာ (cellbody) ကို ဆက္လက္စီးဆင္းသြားၿပီးေနာက္ အဲဒီမွာပဲ cell ရဲ႔ ေအာက္ပိုင္းကို ဆက္လက္ စီးဆင္းမယ္ မစီးဆင္းဘူးဆိုတာကို ခြဲၿခားစစ္ေဆးၿပီးမွ အဆံုးအၿဖတ္ ခံယူရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီ signal လွ်ပ္စစ္စီးေၾကာင္းက axon ရဲ႕ အစၿဖစ္တဲ့ axon hillock ကေနစၿပီးေတာ့ ေအာက္ဘက္ကို စီးဆင္း သြားပါေတာ့တယ္။
ဒီ axon ေတြကို myelin sheath အဆီလႊာနဲ႔ အုပ္ထားခဲ့ရင္ singal က ပိုမို ၿမန္ဆန္စြာ စီးဆင္းပါတယ္။ မအုပ္ထားခဲ့တဲ့ axon မ်ိဳးၿဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ signal ေပးပို႔ၿခငး္က အနညး္ငယ္ တံု႔ေနွးပါတယ္။ axon ေပၚက myelin sheath ေတြၾကား axon ရဲ႕ အလည္နားပိုင္းေလာက္မွာ node of Ranvier လုိ႔ေခၚတဲ့ လစ္လပ္ေနတဲ့ ေနရာေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒီ လစ္လပ္ေနတဲ့ စပ္ၾကားေနရာေလးေတြကပဲ neuron ရဲ႕ အကာပါးကို ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ထိေတြ႔ေစတာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ signal စီးဆင္းရာမွာ အေရးပါပါတယ္။
ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ signal ဟာ axon termal ခဲြေၾကာင္းေတြကိုေရာက္ ၿပီးမွ synapse ကေန႔တစ္ဆင့္ ေနာက္ထပ္ cell တစ္ခုကို ေရာက္ရွိသြားပါေတာ့တယ္။
neuron terminal ေတြက neuron အခ်င္းခ်င္းအၿပင္ muscle နဲ႔ gland ေတြကိုလည္း ထိစပ္ေနပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆုိရင္ၿဖင့္ ဦးေနွာက္ရဲ႕ neuron အေၾကာင္းကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေရးသားၿပီးၿပီလို႔ထင္ပါတယ္။ မွားယြင္းေနတာေတြကိုလညး္ ၀င္ေရာက္ၿပင္ဆင္ ေပးေစလုိပါတယ္။
စာဖတ္သူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
(ဦးေနွာက္ cell တစ္ခုရဲ႕ အၾကမ္းဖ်ဥ္းပံုသဏၭန္ပါ)
==========================================
1 comments:
my comment is not related with this post. this is my first time visiting yours one. Blogspot shows a warning message that your blog has objectionable content before I get into your blog. I think someone flagged your blog as Adult blog or something like this. You can contact to Blogger Support to solve this problem.
http://help.blogger.com/?page=contact
Post a Comment