Genetics Online Class Session

ေအာက္တိုဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ WizIQ မွတဆင့္ Genetics အေၾကာင္းကို ေဟာေၿပာမယ့္ အစီအစဥ္ရွိတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ စိတ္၀င္စားသူမ်ား ၀င္ေရာက္ နားေထာင္နိုင္ပါတယ္။

ေဟာေၿပာမယ့္သူကေတာ့-

Prof. Michael Hosking
Davidson College
Portland, United Sates

ၿဖစ္ပါတယ္။

==================================================

အစမ်ား၏ အစ

ဒီကမာၻေပၚမွာ သက္ရွိေပါင္း သန္း၁၀၀ေက်ာ္ ရွိပါတယ္လုိ႔ စာတစ္အုပ္က ဆိုပါတယ္။ အဲသလို မ်ားၿပားလွတဲ့ သက္ရွိေတြဟာ စာေရးသူတို႔ရဲ႕ နဂိုမူလသဘာ၀အတိုင္း သိရွိနားလည္နုိင္တဲ့ အကန္႔အတြင္းကေလးမွာတင္ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မတူညီၾကပဲ ကြဲၿပားၿခားနားေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပင္ ကြဲၿပားေနၾကပါေစ တူညီတဲ့အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ အားလံုးေသာ သက္ရွိမ်ားဟာ မ်ိဳးရိုးဗီဇကို အစဥ္အဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းရၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ထိုသို႔ လက္ဆင့္ကမ္းနိုင္ဖုိ႔ အတြက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ လိုအပ္ေသာ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား ရွိေနနိုင္ဖို႔ အတြက္ သက္ရွိနွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ၾကားမွာ စြမ္းအင္ကို အသြင္သဏၭန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အသံုးခ် ေၿပာင္းလဲေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ (မွတ္ခ်က္။ စြမ္းအင္သည္ ကုန္ဆံုးသြားၿခင္း၊ ေပ်ာက္ပ်က္သြားၿခင္းမရွိပဲ သဏၭန္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ေၿပာင္းလဲသြားၿခင္းသာ ရွိပါတယ္ လုိ႔ အဆိုရွိပါတယ္)

စြမ္းအင္ကို ဘယ္လို ေၿပာင္းလဲေပးမယ္ ဘယ္လုိ အသံုးခ်ရမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မ်ိဳးရိုးဗီဇကပဲ ထိန္းကြပ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘဲဥအစရွာမရသလုိပဲ သက္ရွိဆုိတဲ့အရာေတြကို ဘယ္အရာကေန ထိန္းခ်ဳပ္သလဲလို႔ ေမးခဲ့ရင္ေတာ့ အေတာ္ ေၿဖရခက္ပါလိမ့္မယ္။ သက္ရွိနဲ႔ တခ်ိဳ႕ေသာ သက္မဲ႔လုိ႔ သတ္မွတ္ခံထားရေသာ သက္ရွိမ်ား (ဥပမာ။ သစ္ပင္မ်ား စသည္..) တုိ႔ကို cell လို႔ေခၚတဲ့ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ အမွဳန္အမႊားကေလးေတြနဲ႔ စုေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။

အဲဒီ cell ဆိုတဲ့ မွုန္မွဳန္မႊားမႊားအရာေလးေတြ အမ်ားၾကီးစုေပါင္းလာရကေနမွ လူအေသြးအသား အေၾကာအရိုး ကလီစာ ကိုယ္ခႏၵာ ကလီစာ စသည္ၿဖင့္ ၿဖစ္ေပၚလာၾကပါတယ္။ ဒီ cell ေလးေတြဟာ စကၠန္႔တုိင္း စကၠန္႔တုိင္းမွာ တၿပိဳင္နက္ ေသဆံုးသြားၾက ၿပန္အသစ္ၿဖစ္လာလိုက္ၾကနဲ႔ destruction နဲ႔ regeneration က ခႏၵာကိုယ္ေပၚမွာ အၿမဲၿဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ (ခႏၵာကိုယ္ရဲ႕ ဦးေနွာက္လို တခ်ိဳ႕ေသာ အပိုငး္မ်ားမွာေတာ့ cell ေတြ အသစ္ၿပန္လည္ၿဖစ္ေပၚၿခင္းမရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအပိုင္းေတြမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ cell ေတြရဲ႔ ေနရာဟာ အၿမဲလစ္လပ္ေနပါတယ္။ စကားမစပ္ ဗုဒၵၿမတ္စြာ မိ္န္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရုပ္ကို တကယ္တမ္းေသခ်ာ ခြဲၾကည့္ရင္ အမွဳန္အမႊားေလးေတြ ၿဖစ္ၿပီးပ်က္ေနတာပဲ ၿမင္ရတယ္ဆိုတာဟာ ဒီ cell ေတြ ေသသြားလိုက္ ပြားလာလိုက္ ၿဖစ္ေနတာကို ၿမင္ရတာလားလို႔ ေတြးမိပါတယ္။)

cell အမ်ိဳးအစားေတြက လူ႔ကိုယ္ခႏၵာေပၚမွာ ေနရာေပၚမူတည္ၿပီး ကြဲၿပားၾကပါတယ္။ cell ေတြ ဟာ ပထမၿဖစ္ေပၚလာစမွာ တစ္မ်ိဳး တစ္ပံုစံတည္းၿဖစ္ၿပီး တၿဖည္းၿဖည္းနဲ႔သာ ကြဲၿပားသြားၾကပါတယ္။

ထို အရာကေလးေတြရဲ႕ ပံုသဏၭန္က အခန္းငယ္ကေလးေတြလုိပဲၿဖစ္ၿပီး အတြင္းမွာ nucleus လုိ႔ေခၚတဲ့ အႏွစ္လံုးတစ္ခုနဲ႔ တၿခားေသာ အကာပါးေလးေတြ အုပ္ထားတဲ့ အရာကေလးမ်ားလဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ nucleus အတြင္းမွာ သက္ရွိေတြရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇမ်ားကို သိုေလွာင္ထားတဲ့ DNA ၾကိဳးေခ်ာင္းေလးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ cell အတြင္းမွ အရာမ်ားအားလံုးကို organelles လုိ႔ေခၚၿပီး ဒီorganelles ေလးေတြဟာ ႏွစ္ခုထက္ပိုတဲ့ cell မ်ားနဲ႔ စုေပါင္းဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ သက္ရွိမ်ားမွာသာ ရွိပါတယ္။

(http://www.fluwikie.com/uploads/Science/eukaryotic_cell.png)

သက္ရွိမ်ားကို cell အမ်ိဳးအစားအရ ခဲြၿခားရရင္ေတာ့ၿဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးနွစ္စား ခြဲၿခားလုိ႔ရပါတယ္။ prokaryote နဲ႔ eukaryote ပါ။ prokaryoteလုိ႔ေခၚတဲ့ သက္ရွိမ်ားမွာ nucleus လုိ႔ေခၚတဲ့ အနွစ္လံုး သီးၿခားမပါရွိတဲ့အတြက္ မ်ိဳးရိုးဗီဇမ်ားက nucleoid region လုိ႔ေခၚတဲ့ ေသးသြယ္ရွဳပ္ေထြးတဲ့ ၾကိဳးေလးမ်ား ပါ၀င္တဲ့ ဧရိယာအၿဖစ္ cell အတြင္းမွာ ရွိၾကပါတယ္။

eukaryote ေတြမွာေတာ့ အဲဒီ အေခ်ာင္းကေလးမ်ားက DNA လုိ႔ေခၚတဲ့ မ်ဳးိရိုးဗီဇဘဏ္ကေလးမ်ားအၿဖစ္နဲ႔ အကာပါးေလး တစ္ခုရဲ႔ ေအာက္မွာ nucleus လုိ႔အမည္ရတဲ့ အနွစ္လံုးေလးအၿဖစ္ စုစုစည္းစည္းၿဖစ္သြားပါတယ္။

သက္ရွိမ်ားကို cell အေရအတြက္နဲ႔ ခြဲၿခားသတ္မွတ္ၿပရရင္ေတာ့ unicellular နဲ႔ multicellular ဆိုၿပီး နွစ္မ်ိဳးနွစ္စား ရွိပါတယ္။ ေပးထားေသာနာမည္မ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီစြာပဲဲ unicellular ၿဖစ္တဲ့ သက္ရွိမ်ားဟာ cell တစ္ခုသာပါရွိတဲ့အတြက္ အလြန္႔ အလြန္႔ကို ေသးငယ္ၿပီး သာမာန္မ်က္စိနဲ႔ ၾကည့္ၿမင္နုိင္ဖုိ႔ကေတာ့ လံုး၀မၿဖစ္နုိင္ပါဘူး။ အမ်ားစုေသာ ဘက္တီးရီးယားမ်ားဟာ unicellular သက္ရွိမ်ား ၿဖစ္ၾကပါတယ္။ multicellular သက္ရွိမ်ားကိုေတာ့ နွစ္ခုထက္ပိုတဲ့ cell ကေလးမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ cell အေရအတြက္မ်ားေလေလ သက္ရွိအရြယ္အစားၾကီးမားေလေလပါပဲ။ သက္ရွိလူမ်ားဟာ multicellular eukaryote မ်ားၿဖစ္ပါတယ္။

ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ၿဖင့္ cell အေၾကာင္းကို အက်မ္းၿဖင္း ေဖာ္ၿပၿပီးၿပီလို႔ ထင္မိပါတယ္။

==========================================================

Classroom Jokes 1

ဆရာ။ ။ ဒီေတာ့ မင္းတိုိ႔ သိထားရမွာက အမိုးနီးယားအဆိပ္သင့္ရင္ တၿဖည္းၿဖည္းနဲ႔ ေသြးထဲမွာ အမိုးနီးယားၿမင့္လာၿပီး ၀ိတ္အလြန္အမင္းက်လာမယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ကုိမာပါရၿပီး....

ေက်ာင္းသူ။ ။ တစ္ခုေမးပါရေစ ဆရာ။

ဆရာ။ ။ ေအး..

ေက်ာင္းသူ။ ။ ဆရာ ဥပမာေပးခဲ့တဲ့ တကယ့္အၿဖစ္အပ်က္အရ ဆုိရင္ အမိုးနီးယားကို ေန႔တုိင္းရွဴမိေနရင္ အမိုးနီးယား အဆိပ္သင့္ နုိင္တာေပါ့ေနာ္။

ဆရာ။ ။ ေအး၊ ဟုတ္တယ္ကြယ့္။ အဲဒီေတာ့ မင္းတို႔အေနနဲ႔ အဆိပ္သင့္နိုင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ေရွာင္နုိင္သမွ် ေရွာင္ၾကရ...

ေက်ာငး္သူ။ ။ ေနာက္တစ္ခု ေမးပါရေစ ဆရာ။

ဆရာ။ ။ ေမးပါ ေမးပါ။

ေက်ာငး္သူ။ ။ ဒါဆို ကိုယ့္ဆီးကိုကုိယ္ ေန႔တုိင္းရွဴခဲ့ရင္လည္း ၀ိတ္အၿမန္က်နို္င္တယ္လုိ႔ ယူဆလုိ႔ရတာေပါ့ေနာ္ဆရာ။

========== ========== ==========

က ၁။ ။ ငါးဆိုတဲ့ ေသြးေအးသတၱ၀ါေတြက အညစ္အေၾကးစြန္႔တဲ့အခါမွာ လူေတြလုိ မဟုတ္ပဲ အမိုးနီးယားအတုိင္းပဲ ေရထဲကို စြန္႔ၾကတယ္တဲ့ကြ။

က၂။ ။ ေအး.. ဆရာေၿပာတာပဲေလ။

က၁။ ။ အဲေတာ့ ငါတို႔ေတြ ေရငုပ္တဲ့အခါ ငါးအုပ္ၾကီးေတြေတြ႔လုိ႔ကေတာ့ လွတယ္ဆိုၿပီး အနားသြားၿပီး ၾကည့္မိရင္ ၾကည့္ေနတုနး္ ငါးအုပ္ၾကိးရွဴးေပါက္လိုက္တာနဲ႔ အမိုးနီးယား အဆိပ္သင့္မွာပဲကြ။

========== ========== ==========

ဦးေႏွာက္ကို ဖြဲ႔စည္းထားေသာ neuron ေလးမ်ား

လူ႔ဦးေႏွာက္အေၾကာင္းကို အပ်င္းေၿပဖတ္လုိ႔ရေအာင္ ေရးၾကည့္ပါ့မယ္။

ဦးေႏွာက္ကို neuron လို႔ေခၚတဲ့ cell အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဒီ cell ေလးေတြရဲ႕ ပံုသဏၭန္ကေတာ့ ေခါင္းၾကီးၾကီး ကိုယ္ေသးေသးနဲ႔ ခ်စ္စရာေလးေတြေပါ့။ ဆံခ်ည္မွ်င္လုိ ထိုးထိုးေထာင္ထာင္ ရွဳပ္ရွဳပ္ယွက္ယွက္ အမွ်င္ေလးေတြ ဦးေခါင္းဘက္ၿခမ္းမွာ ရွိသလို၊ ေအာက္ဘက္မွာ ေၿခေထာက္ကေလးေတြကို ရွည္ထြက္ေနတဲ့ axon လို႔ေခၚတဲ့ အပိုင္းေလးေတြကေနမွ ခြဲထြက္သြားတဲ့ အမွ်င္ကေလးေတြ (axon end သို႔ cell ရဲ႕ အဆံုးပိုင္း) လညး္ ရွိပါတယ္။

ဦးေနွာက္ cell (neuron) တစ္ခုကို အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားၿဖင့္ သံုးပိုင္းခြဲၿခားလုိ႔ရပါတယ္။ Dandrites လုိ႔ေခၚတဲ့ ဦးေခါင္းပိုင္းက အမွ်င္ေလးေတြ၊ cell ရဲ႕ အလည္ပိုင္း ကိုယ္ခႏၵာနဲ႔ axon လို႔ေခၚတဲ့ cell ေၿခေထာက္ေတြပါ။ (ဥိးေႏွာက္cell ေတြဟာ ပံုသဏၭန္ သံုးမ်ိဳးသံုးစားရွိေပမယ့္ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားကိုပဲ အသံုးၿပဳၿပီး ဆက္လက္ရွင္းလင္းမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။)

ဦးေႏွာက္cell တစ္ခုရဲ႕ ဦးေခါင္းပိုင္းမွာ အၿခားဆဲေတြကေန တစ္ဆင့္ စီးဆင္းလာတဲ့ လွ်ပ္စစ္ signal ကို လက္ခံဖုိ႔အတြက္ dandrite ေတြက တာ၀န္ယူပါတယ္။ အဲဒီ signal ဟာ cell ရဲ႕ ကုိယ္ခႏၵာ (cellbody) ကို ဆက္လက္စီးဆင္းသြားၿပီးေနာက္ အဲဒီမွာပဲ cell ရဲ႔ ေအာက္ပိုင္းကို ဆက္လက္ စီးဆင္းမယ္ မစီးဆင္းဘူးဆိုတာကို ခြဲၿခားစစ္ေဆးၿပီးမွ အဆံုးအၿဖတ္ ခံယူရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ဒီ signal လွ်ပ္စစ္စီးေၾကာင္းက axon ရဲ႕ အစၿဖစ္တဲ့ axon hillock ကေနစၿပီးေတာ့ ေအာက္ဘက္ကို စီးဆင္း သြားပါေတာ့တယ္။

ဒီ axon ေတြကို myelin sheath အဆီလႊာနဲ႔ အုပ္ထားခဲ့ရင္ singal က ပိုမို ၿမန္ဆန္စြာ စီးဆင္းပါတယ္။ မအုပ္ထားခဲ့တဲ့ axon မ်ိဳးၿဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ signal ေပးပို႔ၿခငး္က အနညး္ငယ္ တံု႔ေနွးပါတယ္။ axon ေပၚက myelin sheath ေတြၾကား axon ရဲ႕ အလည္နားပိုင္းေလာက္မွာ node of Ranvier လုိ႔ေခၚတဲ့ လစ္လပ္ေနတဲ့ ေနရာေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒီ လစ္လပ္ေနတဲ့ စပ္ၾကားေနရာေလးေတြကပဲ neuron ရဲ႕ အကာပါးကို ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ထိေတြ႔ေစတာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ signal စီးဆင္းရာမွာ အေရးပါပါတယ္။

ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ signal ဟာ axon termal ခဲြေၾကာင္းေတြကိုေရာက္ ၿပီးမွ synapse ကေန႔တစ္ဆင့္ ေနာက္ထပ္ cell တစ္ခုကို ေရာက္ရွိသြားပါေတာ့တယ္။

ဒီ လွ်ပ္စစ္ signal ေတြ စီးဆင္းပံု စီးဆင္းနည္းက လွ်ပ္စစ္စီးေၾကာင္းသက္သက္ အၿဖစ္နဲ႔ စီးဆင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ (အဲဒါေၾကာင့္ အေတြးမ်ားရင္ ဦးေႏွာက္ ဓာတ္မလုိက္နုိင္ပါဘူး။)

neuron terminal ေတြက neuron အခ်င္းခ်င္းအၿပင္ muscle နဲ႔ gland ေတြကိုလည္း ထိစပ္ေနပါတယ္။

ဒီေလာက္ဆုိရင္ၿဖင့္ ဦးေနွာက္ရဲ႕ neuron အေၾကာင္းကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေရးသားၿပီးၿပီလို႔ထင္ပါတယ္။ မွားယြင္းေနတာေတြကိုလညး္ ၀င္ေရာက္ၿပင္ဆင္ ေပးေစလုိပါတယ္။

စာဖတ္သူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

(ဦးေနွာက္ cell တစ္ခုရဲ႕ အၾကမ္းဖ်ဥ္းပံုသဏၭန္ပါ)

==========================================

Francis Collins အပိုင္း(၃)

Francis Collins အပုိင္း(၃)ကို ဆက္လက္ေရးသားပါ့မယ္။

Francis Collins ဟာ အထက္တန္းေက်ာငး္ေအာင္ၿမင္ၿပီးေနာက္ Virginia တကၠသိုလ္ကို ဆက္လက္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ တကၠသိုလ္မွာလညး္ Francis ဟာ ဇီ၀ေဗဒဘာသာရပ္ကို ေရွာင္ဖယ္ေနခဲ့ပါတယ္။ တကၠသိုလ္မွ ဂုဏ္ထူးမ်ားနဲ႔ ေအာင္ၿမင္ခဲ့ၿပိးေနာက္မွာေတာ့ Yale တကၠသိုလ္မွာ Phycial Chemistry အထူးၿပဳဘာသာရပ္နဲ႔ ဘြဲ႔ြလြန္ပညာကို ဆက္လက္ ဆည္းပူးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ တကၠသိုလ္မွာ အဲဒီလို ပါေမာကၡဘြဲ႕ကို ရရွိနိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနစဥ္မွာပဲ Francis ကို မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာရပ္နဲ႔ molecules ေလးေတြက ဖမ္းစားလိုက္ပါေတာ့တယ္။

တတ္ကၽြမ္းထားတဲ့ ပညာေတြကို အသံုးခ်ၿပီး ဘယ္လို အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းရမလဲလုိ႔ ရွာေဖြေနတဲ့ Francis ဟာ မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာရပ္နဲ႔ လူသားအက်ိဳးၿပဳလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ဖုိ႔ လမ္းစကို ရွာေဖ႔ြ ေတြ႔ရွိ သြားပါေတာ့တယ္။ Francis က သူ႔ရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းၿပ ဆရာၾကီးမ်ားကို အၾကံဥာဏ္ေတာင္းခံ တုိင္ပင္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ North Carolina ၿပည္နယ္က ေဆးတကၠသိုလ္ကို စတင္ တက္ေရာက္ခဲ့ ပါေတာ့တယ္။

ေဆးတကၠသိုလ္မွာ ပညာသင္ၾကားၿပီးေနာက္ အလုပ္သင္ဆ၇ာ၀န္အၿဖစ္ အမွဳထမ္းခဲ့ၿပီး Yale တကၠသိုလ္ကို မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာရပ္ဆိုင္၇ာ ေလ့လာသူအသင္း၀င္တစ္ေယာက္အၿဖစ္နဲ႔ ၿပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ Michigan တကၠသိုလ္မွာ ဆရာအၿဖစ္ ၀င္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားေပးရင္းနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ သုေတသနေတြကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနခဲ့ပါတယ္။

Francis Collins ရဲ႕ ထူးၿခားခ်က္တစ္ခုကေတာ့ သူဟာ တၿခားေသာ သိပ္ပံပညာရွင္ေတြလို မဟုတ္ပဲ ဘာသာတရားကို နက္နက္ရွိဳင္းရွဳိင္း ယံုၾကည္ကုိးကြယ္ၿခင္းပါပဲ။ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားက Francis ဒီလို ဘာသာတရားကိုင္းရွိဳင္းလာတာဟာ ဖခင္လုပ္သူ cancer ေရာဂါနဲ႔ ဆံုးပါးၿပီးေနာက္မွလုိ႔လညး္ ဆိုၾကပါတယ္။ ပုဂၢလိကအေတြ႔အၾကံဳေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာတရားကို နက္ရိွဳင္းစြာ သက္၀င္သြားခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ evangelical christian လို႔ သတ္မွတ္လို႔ ရပါသတဲ့။

Francis Collins ရဲ႕ ပညာသင္ၾကားရာ ခရီးတေလွ်ာက္ကို အက်ဥ္းေရးသား ၿပည့္စံုၿပီလုိ႔ ထင္မိပါတယ္။ ပညာရပ္ပို္င္းဆိုင္ရာ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကုိေတာ့ စာေရးသူ နားလည္နုိင္စြမ္းထက္ ေက်ာ္လြန္ေနတဲ့အတြက္ မတင္ေပးနုိင္ေသးတာ ခြင့္လႊတ္ေပးေစလိုပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ပါ၀င္ေရးသား ရွင္းၿပေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ၿဖင့္ စာေရးသူက ၀မ္းေၿမာက္၀မး္သာ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

ေက်းဖူးတင္ပါတယ္။

ဆက္လက္ဖတ္ရွဳလိုပါက -
LINK 1
LINK 2
LINK 3

Francis Collins အပုိင္း(၂)

Francis Collins ရဲ႕ ပညာဆည္းပူးရာ ခရီးလမ္းတစ္ေလွ်ာက္က အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြကို ဆက္လက္ေရးသားပါ့မယ္။

Francis Collins က ၆တန္းကို ေရာက္မွ အတန္းေက်ာင္းကို တၿခားသူမ်ားနဲ႔အတူ တက္ေရာက္ခဲ့ရတာကို ေရးသားခဲ့ၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္။ စတက္ခါစမွာေတာ့ လူမွုေရးၿပသနာေလးေတြကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေတာ့ Franics Collins ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ အံ၀င္ခြင္က်မွုမရွိတ့ဲ ၿဂိဳလ္သားတစ္ေယာက္လုိပဲ ခံစားခဲ့ရပါတယ္တဲ့။

အဲဒီလို အေၿခအေနမွာ Francis ကုိ ေက်ာင္းေပ်ာ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးခဲ့တာကေတာ့ ဓာတုေဗဒပါပဲ။ အဲဒီ အေၾကာင္းကို ၿပန္လည္ေဖာ္ၿပေပးရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလိုပါ။ Francis Collins ဆယ္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့နွစ္ရဲ႕ ဓာတုေဗဒသင္ခန္းစာ အစ ပထမဦးဆံုးေန႔မွာ ဓာတုေဗဒသင္ၾကားတဲ့ ေပါေမာကၡၾကီးက တစ္ခန္းလံုးကို အမညး္ေရာင္ အၿပည့္ ပိန္းေနေအာင္ သုတ္ထားတဲ့ စကၠဴဘူး တစ္ေယာက္တစ္ဘူးစီ ေ၀ေပးခဲ့ၿပီး အထဲမွာပါတဲ့ ပစၥည္းကို သိရွိေအာင္ၿပဳလုပ္နုိင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို စာရြက္တစ္ရြက္မွာ ခ်က္ခ်င္းခ်ေရးၿပီး စာရြက္ကို လာေရာက္အပ္နွံရမယ္လို႔ ေၿပာခဲ့ပါတယ္တဲ့။ ပထမေတာ့ Francis က ဒါဟာ အေတာ္တံုးတဲ့ idea ပဲလို႔ ထင္လိုက္ခဲ့မိပါသတဲ့။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ စကၠဴဘူးထဲက ပစၥည္းကို သိေအာင္လုပ္ရင္းရွာရင္း တၿဖညး္ၿဖည္းနဲ႔ အဲဒီလုိလုပ္ရတာကို Francis ေပ်ာ္ေမြ႔လာခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕စိတ္ကို ပထမဆံုးဖမ္းစားနုိင္ခဲ့တာက အဲဒီ အၿဖစ္အပ်က္ကေလးပဲလို႔ ဆရာၾကီး Francis Collins က ၀န္ခံထားပါတယ္။ ဒီအၿဖစ္အပ်က္ကေလးက သူ႔ဘ၀မွာ သိပ္ပံပညာရဲ႕ စိန္ေခၚမွဳေတြကို စိတ္၀င္စားလာေစၿခင္းရဲ႕ အေၿခခံအေၾကာင္းရင္းတစ္ခု ၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္တဲ့။

Francis Collins က ကွ်္သည္မေရြး အလြတ္က်က္မွတ္ရၿခင္းကို နွစ္သက္ၿခင္းမရွိသူဆိုေတာ့ ဒီလိုဥာဏ္ကစားၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ပိုင္ စိတ္ကူးideaကို ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ရေစတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကို စိတ္၀င္စားဖို႔ အေၾကာင္းဖန္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ဒီအၿဖစ္အပ်က္ေလးက Francis Collins ကုိ မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာ ပညာရွင္အေက်ာ္အေမာ္ၿဖစ္လာေစဖို႔ လမ္းစၿပဳေပးခဲ့တဲ့ အၿဖစ္အပ်က္ေလးဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။

Francis Collins ဟာ ငယ္စဥ္ကတညး္က ပညာသင္ၾကားရာမွာ မွတ္သားၿခင္းထက္ ေ၀ဖန္ပိုင္းၿခားၿခင္းကိုသာ ပိုမိုအားသန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွတ္သားၿခင္းကို အမ်ားဆံုးၿပဳလုပ္ရတဲ့ ဇီ၀ေဗဒလို ဘာသာရပ္ထက္ ေ၀ဖန္ပိုင္းၿခားၿခင္းကို ပိုမိုအေလးသာတဲ့ သခ်ၤာလို ဘာသာရပ္မ်ားကို ပိုမိုႏွစ္သက္စြာ လုိက္စားခဲ့ပါတယ္။

Franicis Collins ရဲ႕ ကို္ယ္ပိုင္အၿမင္က ပညာသင္ၾကားၾကရာမွာ ကွ်္သည္မေရြးမွတ္သားၿခင္းထက္ ေ၀ဖန္ပိုင္းၿခားဆံုးၿဖတ္ၿခင္းကို ပိုမိုအေလးထားသင့္တယ္ လို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္တဲ့။

ေနာက္ေန႔မ်ားမွာ ဆက္လက္ၿပီး ေရးသားပါဦးမယ္။ စာဖတ္သူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Francis Collins အပိုင္း (၁)

ဒီေန႔ေတာ့ Francis Collins ရဲ႕အေၾကာင္းကို ေရးမယ္လုိ႔ စိတ္ကူးရမိပါတယ္။

ဒီဆရာၾကီးက လူသားေတြရဲ႕ DNA mapping ( မ်ိဳးရိုးဗီဇကို ပံုေဖၚ စစ္ေဆးေသာ နည္းပညာ) ကို ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိ တီထြင္ခဲ့တဲ့ သူတစ္ဦးပါ။ အခုလုိ ေရးသားဂုဏ္ၿပဳလုိ႔လဲ Francis Collins ကို တၿခား အေက်ာ္အေမာ္ သိပ္ပံပညာရွင္ေတြလုိ မနိုးေသာအိပ္ၿခင္းနဲ႔ အိပ္ေပ်ာ္ေနၿပီလုိ႔ မထင္လုိက္ၾကပါဦးနဲ႔ဦ။ Francis Collins ဟာ ယခုတိုင္ သက္ရွိထင္ရွားရွိေနေသးတဲ့ မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာရပ္ရဲ႕ ဆရာတစ္ဆူပါ။ ယခု ဒီဆရာၾကီးရဲ႕ ငယ္ဘ၀ကို ပံုၿပင္ေလးတစ္ပုဒ္လုိ တင္ေပးပါ့မယ္။

Francis ကို ဗာဂ်ီးနီးယားက ရွန္ႏြန္ေဒါလ္လုိ႔ေခၚတဲ့ ရြာေလးတစ္ရြာမွာ ေမြးဖြားခဲ့တာပါ။ ငယ္စဥ္က ေရပိုက္လိုင္းေတာင္ သြယ္ထားၿခင္းမရွိခဲ့တဲ့ အိ္မ္ကေလးမွာ ေနထိုင္ခဲ့ရတာပါတဲ့။ တကယ့္ေတာ၇ြာေလးေပါ့။ Francsi မိဘမ်ားက ပညာတတ္မ်ားၿဖစ္ၾကတဲ့အတြက္ သားမ်ားရဲ႕ ပညာေရးကို အင္မတန္ဂရုထားခဲ့ၾက သူမ်ားၿဖစ္ပါတယ္။ ေမြးသဖခင္လုပ္သူက အဂၤလိပ္ဘာသာကို PhD ထိရရွိခဲ့သူၿဖစ္ၿပီး ေမြးသမိခင္ကေတာ့ ၿပဇာတ္ ဇာတ္ညႊန္းမ်ားကို ေရးသားေပးတဲ့သူတစ္ေယာက္ၿဖစ္ပါတယ္။

Francis တို႔ ညီအစ္ကိုမ်ား ငယ္စဥ္က မိဘမ်ားဟာ သားေတြကို ရြာေလးက ေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ယူေစဖုိ႔ စိတ္တိုင္းမက်တဲ့အတြက္ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် အိမ္မွာပဲ ပညာသင္ေပးခဲ့ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီလိုနဲ႔ပဲ Francis လည္း ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကို ၿဖတ္သန္းလာလုိ္က္တာ အတန္းပညာ ၆တန္းကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ခ်ိန္မွာေတာ့ အဖြားၿဖစ္သူ ေလၿဖတ္သြားခဲ့တဲ့အတြက္ အဖြားေနထိုင္တာ ၿမိဳ႕ကို ေၿပာင္းေရႊ႕ဖုိ႔ ၾကံဳလာမွပဲ အမ်ားနည္းတူ ေက်ာင္းတက္ခဲ့ရပါေတာ့တယ္။

ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ သိပ္ပံပညာရွင္ အေက်ာ္အေမာ္ၿဖစ္လာခဲ့သူ Francis ဟာ ငယ္စဥ္ဘ၀ကို ဂီတနဲ႔ အနုပညာၾကားမွာ ၿဖတ္သန္းခဲ့ရတာပါ။ ဖခင္လုပ္သူဟာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းတစ္ခုရဲ႕ ဆရာၾကီးတစ္ေယာက္ ၿဖစ္ခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းအတြက္ ၿပဇာတ္ရံုတစ္ခု ၾကီးမွဴး တည္ေထာင္ေပးခဲ့တဲ့အတြက္ Francis ဟာ ကေလးဘ၀ တေလွ်ာက္ အႏုပညာနဲ႔ နီးစပ္ လက္ပြန္းတတီး ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သူက အနုပညာကို စိတ္မ၀င္စားခဲ့ပဲ ဓာတုေဗဒကိုမွ ခင္မင္တြယ္တာခဲ့ပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးဗီဇပညာမွာ အဓိကက်တဲ့ အေၿခခံပညာရပ္ၿဖစ္တဲ့ ဇီ၀ေဗဒဘာသာရပ္ကိုေတာ့ အင္မတန္ရွဳပ္ေထြးေပြလီတယ္လို႔ ယူဆခဲ့တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ Francis က စိတ္၀င္စားမွဳ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ အသက္ ၁၆ႏွစ္မွာ Francis ဟာ အထက္တန္းေက်ာင္းကို ထူးခၽြန္စြာေအာင္ၿမင္ခဲ့ၿပီး ဗားဂ်ီးနီးယားတကၠသိုလ္ကို ဆက္လက္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ယခု ေ၇းသားထားတာေတြကေတာ့ Francis ရဲ႕ ငယ္ဘ၀အေၾကာင္းပါ။ ဆက္လက္ၿပီး သူဘယ္လုိ ပညာဆည္းပူးခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေရးသားပါ့မယ္။

စာဖတ္သူကို ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္။

========================================

အမွားပါခဲ့ရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ။

ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ဒီစာမ်က္နွာကို မတင္ခင္မွာ စာေရးသူ တစ္ခု ၀န္ခံခ်င္တာက စာေရးသူက ေတာ္လြန္းတတ္လြန္းလုိ႔ ေရးေနတာမဟုတ္ပဲ ယခု သင္ၾကားေနတဲ့ဘာသာရပ္ေတြကို ပိုမို အမွတ္ရပါေစေတာ့ဆိုတဲ့ သေဘာရယ္၊ စာေရးသူလိုပဲ နကနး္တစ္လံုးမွ နားမလည္သူမ်ားအတြက္ အပ်င္းေၿပ ဗဟုသုတရွာမွီးရာေနရာေလး တစ္ခု ေပၚေပါက္လာေစခ်င္တဲ့ ေစတနာရယ္ေၾကာင့္သာ ဒီ စာမ်က္နွာကို စတင္ခဲ့ၿခင္းသာပါလုိ႔။

အဲဒီ အတြက္ေၾကာင့္ အမွားအယြင္းေတြ ပါေကာင္းပါမွာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ အဲဒီလို မွားယြင္းတာေတြကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရင္ ခြင့္လႊတ္ ၿပင္ဆင္ေပးခဲ့ပါလို႔။

စာဖတ္သူမ်ားအေနနဲ႔ ဓာတုေဗဒ၊ ဇီ၀ေဗဒ၊ ေဆးပညာ ဘာသာရပ္မ်ားနဲ႔ ၄င္းတုိ႔ရဲ႕ အႏြယ္ဘာသာရပ္မ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ စာမ်က္နွာမ်ားကို ၀င္ေရာက္ေရးသားဖုိ႔ ဆႏၵရွိတယ္ သို႔မဟုတ္ ေပးပို႔ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ၀မး္ေၿမာက္၀မ္းသာ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။ ဒီကေနတဆင့္ စာေရးသူ ကို ဆက္သြယ္နုိင္ပါတယ္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။